Ram nedir?Ram çeşitleri nelerdir?

RAM; işletim sisteminin, çalışan uygulama programlarının veya kullanılan verinin
işlemci tarafından hızlı bir biçimde erişebildiği yerdir.
Bilgisayar, çalıştığı sürece RAM faaliyetini devam ettirir; bilgisayar kapandığı zaman ise RAM’de o an depolanmış olan veriler silinir.
Veriler, sistem tarafından belleklere sık ve belirli bir düzen dahilinde gönderilmez ya da alınmazlar.Verilerin RAM’de saklanması daha önce de belirtildiği gibi sistem çalışır durumda kaldığı sürece mümkündür.
DRAM (Dinamik RAM)
DRAM  daha çok kişisel bilgisayarlarda kullanılan bir hafıza türüdür.
DRAM’lerde verilerin saklanması için üzerinde enerji depolayan kondansatörler kullanılır. Fakat bu kondansatörler zamanla (çok kısa zamanda) üzerlerindeki enerjiyi kaybederler. Dolayısıyla enerji varken 1 durumunda olan hücre enerji boşalınca 0’a döner. Bu durumda bir transistörün açılıp kapanması suretiyle sürekli olarak bu enerjinin tazelenmesi gerekmektedir. Dinamik ifadesi buradan gelmektedir.
SRAM (Statik RAM)
SRAM ’lerde DRAM’lerde olduğu gibi kondansatörler kullanılmaz. Bunun yerine her hücre için altı adete varan transistör kullanılır. Bu RAM’lerde bilgiler yüklendikten sonra sabit kalır. Sürekli enerji tazelemesi gerekmemektedir. Bu tip hafızalar daha pahalıdır. Bu yüzden kişisel bilgisayarlarda fazla tercih edilmemektedir.
EDRAM (Enhanced DRAM)
Geliştirilmiş DRAM’ler L2 cache hafızada kullanılır. 35 ns. DRAM içerisine 256 bayt 15 ns. SRAM eklenmesi suretiyle oluşturulmuştur. EDRAM  aynı zamanda SRAM bölgeleri, verileri, yavaş olan DRAM bloklarından toplayabildiklerinden hız kazanır. Veri istendiğinde yavaş olan DRAM 128 bitlik bütün bir bloğu hızlı olan SRAM’ gönderir.
EDO RAM
Anakart ya da video kartında ana hafıza olarak kullanılan EDO RAM ile CPU-hafıza bant genişliği saniyede 100 MB’dan 200 MB’a çıkarılmıştır. EDO RAM’ler  Pentium işlemcili anakartlarda kullanılmıştır. Pentium II’ler ile EDO RAM’ler yerini SDRAM’lere bırakmıştır. 
BURST GENİŞLETİLMİŞ VERİ ÇIKIŞI (EDO) DRAM
Burst EDO DRAM, bir geçiş aşaması ve 2-bit burst sayacı bulunan bir EDO DRAM’dir. BEDO ve EDO arasındaki farklılık döngülerdir, yani OKUMA ve YAZMA dört türlü burstlerde meydana gelir. BEDO, FP DRAM’a göre yüzde yüz, EDO DRAM’a göre de %33-50 oranında performans artışı sağlar. Geçmişteki bir çok DRAM tabanlı hafıza sistemleri, daha yüksek bant genişliğinin avantajlarından faydalanmak için burst yönlendirmeli erişimler kullanırlardı.
FP ve EDO gibi klasik DRAMlar sayesinde başlatıcı bir kumanda ile DRAM’a erişir. Kumanda verilerin, başlatıcıya gönderilmeden önce hazır olmasını beklemelidir. Fakat Burst EDO bekleme aşamasını ortadan kaldırarak sistem performansını artırır.
SDRAM (Senkronize DRAM)
İşlemcilerin hızlanması ile birlikte bu işlemcilerin maksimum seviyede işlem görebilmeleri için yüksek hızlı RAM’lere ihtiyaç duyulmuştur. SDRAM’le birlikte işlemci ve RAM birbirine aynı saat hızında kilitlenirler. Böylece işlemci ve RAM aynı saat hızında senkronize olarak çalışmaktadır.
Günümüzde kullanılmakta olan 66 MHz., 100 MHz, ve 133 MHz. SDRAM’ler vardır. Tercih edeceğiniz SDRAM  tipi, işlemcinin kullandığı veri yolu saat hızı ile aynı olmalıdır. Yani 100 MHz. veri yolu kullanıyorsanız. PC 100 SDRAM kullanmanızda fayda vardır.
SGRAM (Senkronize Grafik RAM)
Video adaptörleri ve grafik hızlandırıcılarda kullanılan bir tür DRAM türüdür.
SGRAM’de SDRAM gibi 100 MH’e kadar CPU saat hızına kendini senkronize edebilir. Bununla birlikte yoğun grafik işlemleri için bant genişliğini artırmak amacıyla gizli yazma ve blok yazma gibi bazı teknikleri kullanır.
RDRAM
Kısaca RIMM olarak adlandırılan bu RAM, 100 MHz sınırını  aşarak 400 MHz’e kadar hızlı bir performans sağlamaktadır. Bu RAM çeşidi i810E ve i820 chipsetlerle uyumlu olarak çalışmaktadır.
Bir Rambus DRAM, SDRAM’den çok daha yüksek bir performans sunar.
VRAM (Video RAM)
Video adaptörlerinin kullandığı özel amaçlı hafızalardır. Klasik RAM’in aksine, VRAM  iki farklı aygıta eş zamanlı olarak bağlanabilir. Bu durum bir monitörün ekran güncellemesi için VRAM’a erişirken bir grafik işlemcinin de aynı zamanda yeni veriler sunmasına imkan verir. VRAM’ler DRAM’lerden daha pahalıdır ve daha iyi grafik performansı verirler.
SYNCLİNK DRAM
Synclink Konsorsiyumu olarak adlandırılan bilgisayar üreticileri birliğinin geliştirdiği yeni bir hafıza türü olan SLDRAM, gelecek PC hafıza yapısı olarak Rambus(RDRAM) hafızaya alternatif olarak düşünülmüştür.
Direk RDRAM
Direk RDRAM teknolojisi Amerikan çip tasarım kurumu, Rambus tarafından geliştirildi. Intel’in yeni ürettiği “Camino” adındaki Core Logic çip modu sadece Direk DRAM’ı destekleyecektir. Ana hafıza ve mikro işlemci arasındaki veri transferini hızlandırarak PC performansını büyük ölçüde artırıyor ve bildiğiniz üzere P4’ler ile kullanılmaya başlandı bile. RDRAM teknolojisi Intel’li sistemlerin ana hafızaları için desteklediği bir teknolojidir.
Direk DRAM teknolojisinin veri hızlarını artırmak için daha geniş veri yolu açması düşünülmektedir. Saniyede 1.6GB’a kadar veri transferini gerçekleştirebileceği bilinmektedir ki bu hız mevcut RDRAM’lerin saniyede 500MB’lık hızının üç katıdır. RDRAM modüllerinin boyutu 64 Mb’den başlamaktadır.
RDRAM kullanan anakartların bellek yuvası tasarımı bant genişliğinin pin başına 800Mbps’ye ulaşmasına imkan verecek şekilde tasarlanmıştır.
WRAM (Windows RAM)
Windows RAM Samsung tarafından yaratılmıştır. İki portlu fakat fiyatı VRAM’dan %20 oranında daha az ve %50 oranında da daha hızlıdır. 50MHz’de çalışır ve hızlandırma için optimize edilmiştir ve blok transferi yapabilir ve metin ve desen dolgularını destekler.
WRAM daha iyi Windows performansı sağlamak için grafiğe özel özellikler sunar. İki portu grafik çizimlerinin girişine ekran yenileme verilerinin eş zamanlı olarak ilerlemesine imkan verir. Böylece bant genişliği klasik tek portlu hafıza türlerinden daha büyük olur. Çift portlu hafıza özelliği, daha yüksek kapasiteli bant genişliği sayesinde daha hızlı transfer hızları ve ekran yenilemesine imkan verdiğinden ve WRAM ve VRAM gibi yüksek performanslı iki portlu hafıza türlerine ihtiyacı olduğundan renk ve video uygulamaları için çok uygundur.
İki portlu tasarımı sayesinde grafik işlemcinin eş zamanlı olarak ekranı okuma ve yenilemesine imkan tanır, hafızanın sadece okuma veya sadece yazma yapabildiği ve gtrafik motorunun her zaman ekranın güncellenmesi için beklediği tek portlu afıza türlerinde karşılaşılan sorunlar ortadan kalkar.
WRAM’ın VRAM’a göre üstünlüklerini incelerken, WRAM hafızanın VRAM hafızadan daha hızlı olduğu, %50 performans artışı sağladığı ve bit başına %20 daha ucuz olduğu unutulmamalıdır.
FPM DRAM (Fast Page Mode DRAM-Hızlı Sayfa Modu DRAM)
Bellek bir çok satır ve sütundan oluşan bir dizi gibi düşünülebilir. Satır ve sütunların
kesiştiği yerlerde bellek hücreleri bulunur. Bellek kontrolcüsü belleğin içindeki herhangi bir
yere ulaşmak için o yerin hem satır hem de sütun olarak adresini vermek zorundadır.
DRAM dizinindeki bir yeri okumak için ilk önce satır, sonra da sütunu seçmek için
elektrik sinyali gönderir. Bu sinyallerin bir dengeye kavuşması bir miktar zaman alır. Bu
süre içinde de verilere ulaşılamaz. Fast Page Mode (kısaca FMP) RAM’ler bu süreci
hızlandırmak için okuyacağınız bir sonraki verinin aynı satırın bir sonraki sütununda
olduğunu varsayar. Çoğu zaman bu varsayım doğrudur ve bu da satır sinyalinin dengeye
kavuşmasını beklemeye gerek kalmadığı anlamına gelir.
Ama işlemci verileri çok hızlı istemeye başlarsa bu yöntemin güvenilirliği azalır (33
MHz’in üstünde çalışan işlemciler için bu durum geçerlidir). Çünkü bu hızlarda adres
sinyalleri kararlı duruma gelecek kadar uzun zaman bulamazlar. Bu sorunu çözmek için
EDO RAM’ler geliştirilmiştir.
FPM DRAM, EDORAM’ler duyurulmadan önce, bilgisayar sistemleri için geleneksel
belleklerin yerini tutmaktaydı. FPM, 2, 4, 8, 16 veya 32 MB’lik SIMM modüllerine
yerleştirilmiştir. Tipik olarak 60 veya 70 ns’lik versiyonları bulunmaktadır.
PARİTE, NON-PARİTE ve ECC
Parite hafıza, byte başına dokuzuncu bite sahip olduğundan farklıdır. Bu durum parite hafıza konfigürasyonundan görülebilir: 1Megx72 ve 2 Megx36, 9 bit parçalarının 8 megabyte’ını gösterir. Bu dokuzuncu parite biti, hiç bir hatanın meydana gelmediğinden emin olmak için diğer 8 biti kontrol etmek için kullanılır. Parite biti binary kodda byte için bulunan rakamları göstermesi için ayarlanır.

Eğer sisteminizde parite desteği yoksa (ana kart çipsetinize göre) ve verilerinizin DRAM’a saklanması sırasında bir hata meydana gelirse, modül size bir hata mesajı vermeyecektir. Sisteminiz veri bozulmasını görmemiştir ve hala hata mesajı göstermeye devam edecektir.

ECC (Hata Kontrol ve Düzeltme), en yeni tip parite. ECC bytelar’ın düzgün bir şekilde iletildiğinden emin olmak için bütün veri bitlerini kullanır. Doğru bir ECC modülü 8-bit dilimlerinde non-parite hafıza gibi ayarlanmış her bir byte’ı tutar, ECC biti dört bit dilimndeki byte serisinin sonunda bulunur. ECC gerçekleştirmek için sekiz bitlik bir seriye ihtiyacınız vardır ve ECC işlemini gerçekleştirmek için iki ECC modülünün beraber kullanılmasına gereksinim duymanızın sebebi budur. ECC DRAM iki bit hatalarını tespit eder ve hareketteki tek bit hatalarını düzeltir (sistemde herhangi bir hata mesajı göstermez).

Parite hafıza modülü non-parite sistemlerde çalışır mı?
Eğer BIOS’dan parite kontrol fonksiyonunu aktif durumdan çıkartırsanız parite modülü non-parite sistemlerde çalışır. Fakat non-parite modülü bir parite sisteminde çalışmaz. PCler’de kullanılan hafızalarınn büyük bir kısmı, hafıza hataları ile çok fazla karşılaşılmadığından basittir ve tek bit hatası genelde zararsızdır.

ECC hafııza modüllerini nerelerde kullanmamız gerekir?
ECC modülleri, programlama gibi kodunuzdaki tek bir hatanın büyük sorunlar doğurabileceği önemli uygulamalarda kullanılmaktadır. Başka bir uygulama alanı da sunucuardır, bir çok sunucu ECC hafıza modüllerini standart bir parça olarak kullanır. ECC’yi destekleyen bir sistem, ECC kodunu telafi etmek için parite bitlerini kullanarak, gerçek ECC modülü yerine düzgün bir parite modeli kulanabilir. Bir parite sistemi gerçek ECC modülünü kullanamaz çünkü byte başına dokuzuncu (parite) biti her bayt ile birleştirilmemiştir.

Doğru parite veya taklit parite?
Bazı üreticiler taklit parite modelleri üretmektedirler. Taklit bir parite modülü bilgisayarın, makinenin modülün oluşturduğu gerçek parite bitinden ziyade aradığı parite sinyalleri göndererek parite kontrolünün yapıldığını düşünmesine neden olacaktır.

Bu gibi hafıza modüllerini kullanması sonucunda, oluşan hatalar gösterilmeyecektir çünkü gerçek anlamda kontrol edilmemiştir. Taklit parite modüllerinin fiyatı gerçeklerine nazaran daha azdır fakat bir çok parite bilgisayar sistemi gerçek parite modülllerine duyarlı olduğu için bilgisayar sisteminizde taklit parite modellerini kullanmaktan kaçınmalısınız.

Gördüğünüz gibi bazı bellek türleri tasarım aşamasında kalmış bazıları çok az kullanılmış bazılarının ise sadece adı var.
Özellikle ECC ile ilgili olarak verilen bilgilere dikkatinizi çekiyorum.Sanırım bu konuda kafanızda soru işareti kalmamıştır.

Bu yazı Donanım içinde yayınlandı. Kalıcı bağlantıyı yer imlerinize ekleyin.

Yorum bırakın